Καθηγητές των 500 €: Τι αλλάζει σε συμβάσεις, απολύσεις, αποζημιώσεις

Τουλάχιστον 5 «δηλητηριώδεις» μεταβολές στις συμβάσεις εργασίας, στη διάρκεια τους, καθώς και στις αποζημιώσεις, προκαλεί σε βάρος των ιδιωτικών εκπαιδευτικών ο «δρεπανηφόρος πολύ – νόμος» που ψηφίστηκε πρόσφατα με τις ψήφους των βουλευτών της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ. Η κυβέρνηση βάζει στους καθηγητές των ιδιωτικών σχολείων «μπλε κολάρα» μετατρέποντας τους σε «αναλώσιμους ανειδίκευτους, σκαπανείς».

Η Ομοσπονδία Ιδιωτικών Εκπαιδευτικών Λειτουργών Ελλάδας (ΟΙΕΛΕ) προχώρησε στην ανάλυση των διατάξεων του τελευταίου νόμου αποκωδικοποιώντας μια προς μια τις δυσμενείς αλλαγές τις οποίες αποφέρει σε βάρος των εκπαιδευτικών του ιδιωτικού τομέα. Μεταξύ αυτών, συμπεριλαμβάνονται μέτρα τα οποια μετατρέπουν καθηγητές σε «ανειδίκευτους μιας χρήσης» ισοπεδώνοντας τις συμβάσεις και τις αποζημιώσεις τους (σε περίπτωση απόλυσης).

Σημειώνεται ότι με τις νέες ρυθμίσεις επέρχονται μεταβολές αντίστοιχες εκείνων που επιχειρήθηκαν με την έκδοση της εγκυκλίου Φ.18/93893/Δ5/12-07-2013 (θέμα: «Εφαρμογή των διατάξεων της ΠΥΣ 6/28-02-2012 (Α,38)»), που έμεινε γνωστή ως «εγκύκλιος Αρβανιτόπουλου».

Η ισχύς της συγκεκριμένης εγκυκλίου έχει ανασταλεί με την απόφαση 380/2013 της Επιτροπής Αναστολών του ΣτΕ και αναμένεται η απόφαση του Δικαστηρίου σχετικά με την αίτηση ακύρωσής της, που υπέβαλε η ΟΙΕΛΕ και εκδικάστηκε τη 17^η Οκτωβρίου 2013.

Στην ουσία –και- με τον τελευταίο νόμο, οι εκπαιδευτικοί στα ιδιωτικά σχολεία μετατρέπονται σε «αναλώσιμους του 500άρικου». Αναλυτικά, οι αλλαγές προκαλούνται με βάση την ανάλυση της ΟΙΕΛΕ έχουν ως εξής:

Οι αλλαγές

Είδη κ΄ διάρκεια συμβάσεων

Με την ψήφιση του νομοσχεδίου, η σύμβαση διορισμού ενός ιδιωτικού εκπαιδευτικού είχε διετή διάρκεια. Μετά την πάροδο της διετίας και εφόσον η σύμβαση δεν καταγγελλόταν, μετατρεπόταν αυτοδικαίως σε σύμβαση αορίστου χρόνου. Οι συμβάσεις αορίστου χρόνου των ιδιωτικών εκπαιδευτικών έληγαν όταν ο ιδιωτικός εκπαιδευτικός συμπλήρωνε το 70^ο έτος της ηλικίας του ή τις προϋποθέσεις της συνταξιοδότησης του με πλήρη σύνταξη.

Μετά την ψήφιση του σχεδίου νόμου:

1) Οι σε ισχύ συμβάσεις διορισμού λήγουν μετά την πάροδο της διετίας και

2) Οι σε ισχύ συμβάσεις αορίστου χρόνου υπόκεινται, ως προς τη λύση τους, στους κανόνες της κοινής εργατικής νομοθεσίας του Ν. 2112/1920 (Α’ 67), δηλαδή λύνονται μετά από παραίτηση του εκπαιδευτικού ή απόλυσή του.

Προσοχή:

Αν ένας ιδιωτικός εκπαιδευτικός παραιτηθεί δεν δικαιούται αποζημίωσης και δεν δικαιούται να εγγραφεί ούτε καν στον πίνακα αναπληρωτών εκπαιδευτικών.

Σε κάθε περίπτωση υπογραφής νέας σύμβασης (σύμβαση διορισμού, σύμβαση μετά τη λήξη της διετούς συμβάσεως διορισμού, σύμβαση επαναπρόσληψης εκπαιδευτικού που έχει παραιτηθεί ή απολυθεί), το ψηφισθέν σχέδιο νόμου δεν απαγορεύει μορφές συμβάσεων όπως αυτές της μερικής απασχόλησης, της απασχόλησης ορισμένου χρόνου κ.α.

Αποζημιώσεις

Μετά την ψήφιση του σχεδίου νόμου, το ελάχιστο χρονικό διάστημα που πρέπει να μεσολαβεί από την έγγραφη προειδοποίηση για την καταγγελία αορίστου χρόνου σύμβασης δεν θα είναι οι 15 ημέρες, που προέβλεπε ο Ν. 817/1978 (Α’ 170) αλλά θα ορίζεται από τις διατάξεις του Ν. 4093/2012 (Α’ 222) ως εξής:

α) Για υπαλλήλους που έχουν υπηρετήσει από 12 «συμπληρωμένους» μήνες έως 2 έτη, απαιτείται προειδοποίηση ενός μηνός πριν την απόλυση.

β) Για υπαλλήλους που έχουν υπηρετήσει από 2 έτη συμπληρωμένα έως πέντε έτη, απαιτείται προειδοποίηση 2 μηνών πριν την απόλυση.

γ) Για υπαλλήλους που έχουν υπηρετήσει από 5 έτη συμπληρωμένα έως 10 έτη απαιτείται προειδοποίηση 3 μηνών πριν την απόλυση.

δ) Για υπαλλήλους που έχουν υπηρετήσει από 10 έτη συμπληρωμένα και άνω απαιτείται προειδοποίηση 4 μηνών πριν την απόλυση.

Να σημειωθεί ότι ο Ν. 817/1978 (Α’ 170) προέβλεπε ότι οι κατά το Ν. 682/1977 (Α’ 244) απολύσεις «επάγονται … έννομα αποτελέσματα την 31^ην Αυγούστου του σχολικού έτους κατά το οποίον πραγματοποιούνται.».

Τέτοια διάταξη δεν περιλαμβάνει ο Ν. 4093/2012 (Α’ 222).Επομένως, ένας ιδιωτικός εκπαιδευτικός μπορεί να απολυθεί οποιαδήποτε στιγμή κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους, ανεξαρτήτως προϋπηρεσίας.

Μετά την ψήφιση του σχεδίου νόμου, το ποσό της αποζημίωσης, όταν καταγγέλλεται μία σύμβαση αορίστου χρόνου, δε θα καθορίζεται πλέον από τις διατάξεις του Ν. 682/1977 (Α’ 244) (οι αποδοχές ενός μηνός για κάθε χρόνο υπηρεσίας μέχρι τα 25 χρόνια), αλλά από τις διατάξεις του Ν. 4093/2012 (Α’ 222). Σύμφωνα μ’ αυτές, ο εργοδότης, ακόμη και αν «παραμελήσει» την υποχρέωση προειδοποίησης, υποχρεούται να καταβάλει ως αποζημίωση τις αποδοχές που ορίζονται από τον παρακάτω πίνακα:

ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΕΩΣ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ

(Ν. 2112/1920, Ν. 3198/55,  Ν. 3899/2010 &  Ν.4093/2012)

Αν ο εργοδότης δεν «παραμελήσει» την υποχρέωση προειδοποίησης, υποχρεούται να καταβάλει ως αποζημίωση το 50% των αποδοχών που ορίζονται από τον παραπάνω πίνακα.

Για ιδιωτικούς υπαλλήλους με σχέση εργασίας αορίστου χρόνου, που ήδη απασχολούνται και έχουν συμπληρώσει στον ίδιο εργοδότη προϋπηρεσία άνω των 17 ετών, καταβάλλεται αποζημίωση απόλυσης επιπλέον της παραπάνω, οποτεδήποτε κι αν απολυθούν κατά την εξής αναλογία:

Για την πρόσθετη αποζημίωση (αμέσως παραπάνω πίνακας) λαμβάνονται υπόψη:

i) ο χρόνος προϋπηρεσίας που είχε συμπληρώσει ο υπάλληλος κατά τη δημοσίευση του Ν. 4093/2012 (Α’ 222) (12-11-2012) ανεξάρτητα από το χρόνο απόλυσής του, και

ii) οι τακτικές αποδοχές του τελευταίου μήνα υπό καθεστώς πλήρους απασχόλησης που δεν υπερβαίνουν το πόσο των 2.000 ευρώ.

Λύση συμβάσεων

Η λύση των συμβάσεων αορίστου χρόνου θα ρυθμίζεται πλέον από την κοινή εργατική νομοθεσία. Σύμφωνα μ’ αυτήν, η καταγγελία της αορίστου χρόνου σύμβασης ιδιωτικού υπαλλήλου είναι νόμιμη αν του καταβληθεί η νόμιμη αποζημίωση. Ασφαλιστική δικλείδα ο περιορισμός των ομαδικών απολύσεων του Ν. 3863/2010 (Α’ 115):

α) Μέχρι 6 εργαζόμενους για επιχειρήσεις ή εκμεταλλεύσεις που απασχολούν 20 έως 150 εργαζόμενους.

β) Ποσοστό 5% του προσωπικού και μέχρι 30 εργαζόμενους για επιχειρήσεις ή εκμεταλλεύσεις, που απασχολούν πάνω από 150 εργαζόμενους.

Τα παραπάνω όρια αναφέρονται σε κάθε «ημερολογιακό μήνα».

Σημειώνεται ότι τα ποσοστά αυτά αφορούν στο σύνολο των εργαζομένων που απασχολεί κάθε εργοδότης, ανεξαρτήτως του κλάδου τους (π.χ. εργαζόμενοι στην καθαριότητα, οδηγοί σχολικών λεωφορείων, διοικητικοί υπάλληλοι, εκπαιδευτικοί κ.α.), ενώ το σύνολο των απολυμένων εργαζόμενων μπορεί να ανήκει στον ίδιο κλάδο (π.χ. εκπαιδευτικοί).

Κατάργηση ελέγχουν υπηρεσιακών συμβουλίων

Μετά την ψήφιση του σχεδίου νόμου καταργείται ο έλεγχος των υπηρεσιακών συμβουλίων στις καταγγελίες σύμβασης. Μέχρι σήμερα τα υπηρεσιακά συμβούλια (ΠΥΣΠΕ-ΠΥΣΔΕ) ήλεγχαν τόσο τη νομιμότητα όσο και την καταχρηστικότητα των καταγγελιών σύμβασης.

Έλεγχος νομιμότητας των καταγγελιών σύμβασης: Τα υπηρεσιακά συμβούλια ήλεγχαν αν οι καταγγελίες σύμβασης γίνονταν με βάση τις νόμιμες διατάξεις, αν τηρούνταν οι χρονικές προθεσμίες και οι τυπικές διαδικασίες που προβλέπουν οι νόμοι και αν στον εκπαιδευτικό του οποίου καταγγέλλεται η σύμβαση κατεβλήθη η νόμιμη αποζημίωση.

Έλεγχος καταχρηστικότητας των καταγγελιών σύμβασης: Τα υπηρεσιακά συμβούλια έλεγχαν, εάν η καταγγελία σύμβασης παραβιάζει όσα ορίζει το άρθρο 281 του ΑΚ (Αστικού Κώδικα), αν δηλαδή το δικαίωμα της καταγγελίας υπερέβη τα όρια που θέτει το συγκεκριμένο άρθρο (καλή, πίστη, χρηστά ήθη, κοινωνικός και οικονομικός σκοπός του δικαιώματος) και επεβλήθη από τον εργοδότη είτε επειδή ο εκπαιδευτικός είχε αναπτύξει κοινωνική δράση (πχ συμμετοχή σε συνδικάτο), είτε για λόγους εκδίκησης (οικονομικές διαφορές, διεκδίκηση νόμιμων δικαιωμάτων εκ μέρους του εκπαιδευτικού, καταγγελία του εκπαιδευτικού για παρανομίες στο σχολείο του). Τη δυνατότητα τα υπηρεσιακά συμβούλια να ασκούν έλεγχο επί της καταχρηστικότητας των καταγγελιών σύμβασης είχε επικυρώσει και η γνωμοδότηση 4/2012 του ΝΣΚ.

Η απόλυση ενός εκπαιδευτικού, στο εξής θα κατατίθεται στον ΟΑΕΔ και θα κοινοποιείται στον αρμόδιο διευθυντή εκπαίδευσης. Ο απολυμένος εκπαιδευτικός θα υποχρεώνεται να προσφεύγει στα δικαστήρια για να δικαιωθεί.

Σε ότι αφορά στους συναδέλφους που υπηρετούν στα ισότιμα σχολεία και είναι ασφαλισμένοι στο Δημόσιο, αυτοί εξακολουθούν να απολύονται με απόφαση του υπουργού Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, μετά από σύμφωνη γνώμη των ΚΥΣΠΕ – ΚΥΣΔΕ [Ν. 682/1977 (Α’ 244)], ο αριθμός όμως των απολυόμενων ακολουθεί τα όρια της ενότητας 3 (λύση συμβάσεων), που είναι κοινά για όλους τους ιδιωτικούς εκπαιδευτικούς.