Συνυπολογισμός ημερών απεργίας ως προϋπόθεση επιλογής ΙΚΑ – ΟΑΕΕ
Ο Συνήγορος διερεύνησε αναφορά πολίτη σχετικά με την απόρριψη του αιτήματός του να υπαχθεί σε ασφαλιστικό φορέα (IKA), με την αιτιολογία ότι δεν συμπλήρωνε κατά το προηγούμενο εξάμηνο 150 ημέρες ασφάλισης, λόγω συμμετοχής του σε απεργία.
Σύμφωνα με το νόμο, προϋπόθεση για την επιλογή ασφαλιστικού φορέα μεταξύ ΙΚΑ και ΟΑΕΕ αποτελεί η συμπλήρωση των 25 ημερών εργασίας ανά μήνα στην ασφάλιση του ΙΚΑ (εφαρμογή διάταξης του άρθρου 39 παρ. 2 του ν. 2084/1992, όπως τροποποιήθηκε με την παρ. 2 της Υποπαραγράφου ΙΑ.1 του άρθρου πρώτου του ν. 4254/2014). Συγκεκριμένα, ο ασφαλισμένος ασκώντας το δικαίωμα επιλογής ασφαλιστικού φορέα, επέλεξε να υπαχθεί στην ασφάλιση του ΙΚΑ και ζήτησε την απαλλαγή του από την ασφάλιση στον ΟΑΕΕ.
Ωστόσο διαπιστώθηκε ότι δεν συμπλήρωνε κατά το προηγούμενο εξάμηνο 150 ημέρες ασφάλισης στο ΙΚΑ, επειδή είχε συμμετάσχει σε απεργία. Στη συνέχεια ο ενδιαφερόμενος απέστειλε έγγραφο ερώτημα στον ΟΑΕΕ, το Τμήμα Ασφάλισης του οποίου τού απάντησε πως δεν είναι δυνατόν να γίνει εξαίρεση στην περίπτωση αυτή, και άφησε να εννοηθεί πως η διευθέτηση του ζητήματος μόνο με τροποποίηση του νόμου μπορούσε να επιτευχθεί. Κάτι τέτοιο δεν ενέπιπτε στις αρμοδιότητες του οργανισμού.
Ο Συνήγορος του Πολίτη σε έγγραφο που απηύθυνε στην Γενική Γραμματεία Κοινωνικών Ασφαλίσεων και στον ΟΑΕΕ, υπογράμμισε ότι η απουσία υποχρέωσης καταβολής μισθού και, κατά συνέπεια και εισφορών κατά τη διάρκεια της απεργίας, δεν αναιρεί την ιδιότητα του μισθωτού ούτε συνεπάγεται την διάρρηξη του ασφαλιστικού δεσμού, όπως μάλιστα έχει κριθεί και από την Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας. Ανάλογη ήταν και η λογική του νομοθέτη του ν. 3863/2010 (άρθρο 18 παρ. 10), ως προς την δυνατότητα εξαγοράς πλασματικών χρόνων ασφάλισης, στους οποίους συμπεριλήφθηκε και ο χρόνος απεργίας και μάλιστα χωρίς ειδικό χρονικό περιορισμό. Η Αρχή υποστήριξε πως μια αντίθετη ερμηνεία της συγκεκριμένης διάταξης ως προς τους ασφαλισμένους που δεν συμπληρώνουν 25 ημέρες ασφάλισης ανά μήνα λόγω συμμετοχής τους σε απεργία θα ήταν αντισυνταγματική ενόψει του άρθρου 23 παρ. 2 του Συντάγματος, με το οποίο κατοχυρώνεται το δικαίωμα της απεργίας, αλλά και της αρχής της αναλογικότητας.
Τέλος, ο Συνήγορος του Πολίτη πρότεινε την αποδοχή του αιτήματος του ενδιαφερόμενου, υποστηρίζοντας ότι δεν απαιτείται ειδική νομοθετική ρύθμιση, αλλά αρκεί η διοίκηση να ακολουθήσει την σύμφωνη με το Σύνταγμα ερμηνεία των σχετικών διατάξεων, εκδίδοντας και σχετική εγκύκλιο.
Με Υπουργική Απόφαση που εκδόθηκε στη συνέχεια κατ΄ εξουσιοδότηση της σχετικής διάταξης του ν. 4254/2014, ορίσθηκε ρητά ότι οι ημέρες απεργίας συνυπολογίζονται για την συμπλήρωση των ημερών ασφάλισης που απαιτούνται για την άσκηση του δικαιώματος επιλογής ασφαλιστικού φορέα.
